Inleiding
Het WOONHUIS van de SS-commandanten, behorend bij het voormalige concentratiekamp Vught, is gelegen aan de westelijke zijde van het SS-terrein, ten zuiden van het eigenlijke kampterrein. Het woonhuis werd opgetrokken in 1943 en toont een Ambachtelijke vormentaal met verwijzingen naar het vormenidioom van de Stuttgarter Schule. Dit woonhuis en de officiersmess vormden de meest 'voorname' gebouwen op het SS-terrein, die zich onderscheidden door hun rieten dak. Na de Tweede Wereldoorlog is het woonhuis opgedeeld in verschillende woningen, waarbij de interne dispositie is gewijzigd. Het woonhuis behoort heden tot de Van Brederokazerne en heeft nog een woonfunctie.
Omschrijving
Het woonhuis heeft een U-vormige plattegrond bestaande uit een langgerekte noord-zuid gerichte vleugel met een veranda en twee dwars hierop geplaatste kortere bouwdelen. Het woonhuis telt één bouwlaag onder een samengesteld schilddak, gedekt met riet en vorstpannen. Schoorstenen boven de zuidelijke en noordelijke dwarsvleugel. De muren zijn opgetrokken in baksteen. Het woonhuis heeft aan de oostelijke zijde over de gehele lengte van de noord-zuid gerichte vleugel een veranda, geopend met segmentbogen op vierkante bakstenen pijlers. Hierachter lagen oorspronkelijk twee (later vier) ingangspartijen voor het woonhuis, waarvan één in het midden van de langgerekte vleugel en twee in de kortere dwarsvleugels. Deze ingangspartijen worden gevormd door een houten deur met een smal vierruits raam en een hardstenen drempel. Rechts van het midden van de lange noord-zuidvleugel twee oorspronkelijke ingangen onder een ontlastingsboog. Links van het midden een tweetal later toegevoegde ingangspartijen. Links hiervan een tweetal stolpvensters met daartussen een klein vierkant venster met klapraam, geheel rechts drie vensters onder segmentboog.
In de op de veranda aansluitende noordelijke en zuidelijke gevels van de korte dwarsvleugels zijn drie muurnissen aange-bracht, die aan de bovenzijde worden afgesloten door segmentbogen. De korte oostelijke gevels van de dwarsvleugels zijn voorzien van een driezijdige erker. In de zuidelijke zijgevel is de vensterindeling gewijzigd. Alleen rechts nog een oorspronkelijk venster met stolpraam.
De achtergevel van het woonhuis is voorzien van rechtgesloten vensters met stolpramen, geheel rechts nog een drietal stolpramen met de oorspronkelijke kleine roedenverdeling. Links in de achtergevel een achteringang met moderne deur.
De noordelijke zijgevel heeft links een rechtgesloten venster met stolpraam, rechts een tweetal bredere rechtgesloten vensters, waarvan de roedenverdeling is verwijderd.
In het woonhuis is de interne dispositie als gevolg van de latere opdeling in meerdere woningen sterk gewijzigd. De kap met rondhoutspanten is nog oorspronkelijk.
Waardering
Het woonhuis voor SS-officieren, behorend bij het complex van het voormalige concentratiekamp Vught, is van algemeen belang. Het woonhuis bezit cultuurhistorische waarde, als bijzondere uitdrukking van een historische ontwikkeling: als onderdeel van een tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter gebouwd concentratiekampcomplex is het woonhuis van groot historisch belang. Voorts is het woonhuis van belang als illustratie van een typologische ontwikkeling. Het woonhuis bezit ensemblewaarde als essentieel onderdeel van het concentratiekamp Vught, dat cultuurhistorisch van (inter-)nationaal belang is. Het woonhuis is tot slot van belang vanwege functionele en typologische zeldzaamheid.
