Den Haag – de Bierkade

Horizontal tabs

Beschrijving

De Bierkade is de kade aan de centrumzijde van een in 1614 gegraven Haagse haven aan de Zuid Singelgracht of Zuid Singelsgracht. Men spreekt over Singelsgracht om dat er één gracht om het centrum ligt, die meerdere namen heeft. Vandaar de meervouds-s.

De haven is bereikbaar voor schepen tot 2 meter 32 hoogte. De Spuibrug is een vaste brug. De kade aan de centrumkant  werd in de 17e eeuw al de Bierkaay genoemd. En de overkant noemde men Over de Bierkaay, nu Groenewegje. Omstreeks 1619 werd deze haven een onderdeel van de Verdedigingsgordel  die – op aandringen van Prins Maurits – om heel Den Haag heen werd gegraven.

Omdat Den Haag geen officiële stad was – het had tot begin 19e eeuw geen stadsrechten – mocht hier eigenlijk geen bier gebrouwen worden. Den Haag was echter ook geen gewoon dorp. Net als in andere steden waren hier twee burgemeesters. En na 1574 waren er, net als in andere steden, bierbrouwerijen. De oudste brouwerij heette De Ooyevaer. Die lag aan een doodlopend grachtje in de Grote Brouwerstraat bij de Turfgracht. De Rode Leeuw was een andere brouwerij en die lag bij de Brouwersgracht. Al het bier, of het nu uit Den Haag kwam of uit andere steden, moest vervoerd worden naar de Bierkaay. Alleen langs deze zeer brede gracht, de Zuid Singelsgracht, mocht bier worden gelost en verhandeld.

Weilanden

Er verschenen vele mooie 17e eeuwse panden langs het water met indrukwekkende trapgevels, die thans allemaal zijn verdwenen. Voorbij de Wagenbrug lag de Dunne Bierkade, voorheen Nieuwe of Delftse Bierkaay. Hier werd bier verhandeld met een lager alcoholpercentage (4%).

De meeste singels van Den Haag waren slechts aan de stadzijde bebouwd. Aan de overkant van het water lagen uitgestrekte weilanden en aan de horizon kon men de kerktorens van het machtige Delft en het zeer kleine Zoetermeer zien liggen. Het bijzondere van de Zuid Singelsgracht was dat rond 1682 alle twee de ‘oevers’ al volledig bebouwd waren. Aangezien Den Haag nooit stadsmuren kreeg, stonden en staan de huizen vrij dicht bij het water. De gebouwen moesten, omdat zij aan de rand van de stad stonden en iedereen die de stad nadere onder de indruk moest raken, voldoen aan strenge eisen. Ze hadden bijvoorbeeld een voorgeschreven hoogte en breedte. Aan deze kade woonden redelijk welgestelde Hagenaars.

Herbergen

In 1860 waren er slechts twee panden met trapgevels over. Voor de tweede wereldoorlog waren die ook verdwenen. Er stonden enkele herbergen aan het water, wat voornamelijk te maken had met het bier dat hier gelost werd en de schippers die ongetwijfeld dorst kregen van dat lossen. Rond 1650 waren er hier vijftien herbergen te vinden. De oudste panden die nu nog langs de Bierkade staan zijn eind 17e, begin 18e eeuw gebouwd. De oudste huizen aan het Groenewegje zijn er omstreeks 1855 neergezet. De ‘Ooievaar’, de rondvaartboot, heeft sinds eind 2005 een kantoor in het prachtig gerestaureerde pand Bierkade 18. Er is in de jaren ’80 van de 20e eeuw ook wat nieuwbouw neergezet, aan de hoek van de Wagenstraat bijvoorbeeld, die helaas niet goed past bij de rest van de omgeving. Aan de overkant van het water, aan het Groenewegje, is ook nieuwbouw verschenen eind jaren ’90. Deze nieuwbouw vind ik persoonlijk mooier.

De monumenten worden tegenwoordig goed onderhouden. Den Haag bezat vroeger enkele prachtige boogbruggen. Ze zijn vrijwel allemaal verdwenen. De oorspronkelijke bruggen werden ’s avonds open gezet, zodat dieven en landlopers de stad niet in konden komen.

De verdedigingssingel is slechts een keer echt ‘in staat van paraatheid’ gebracht. Dat was in 1672 toen het gerucht ging dat de vijand, de Fransen, nabij was. De Fransen waren echter ver weg en zouden Den Haag in die oorlog niet bereiken. De geruchten waren onderdeel van een list om ongestoord Johan en Cornelis de Witt te kunnen vermoorden.

Haven met sfeer

Dat is allemaal lang geleden. Veel Haagse grachten zijn honderd jaar geleden gedempt, maar de Verdedigingssingel bestaat nog. Sinds april 2001 kunnen pleziervaartuigen met een maximale lengte van 12 meter en een hoogte tot 2.28 meter aanmeren in de haven bij het centrum van Den Haag. Trams stoppen naast de haven, op het Spui.

In 2001 was de haven nog vrij onbekend, er lagen slechts vijftien schepen. In 2002 vonden al meer schepen de haven. Sinds 2004 ligt de haven redelijk vol, wat een bijzondere sfeer geeft. Nog fraaier werd de haven in 2005, toen de gemeente klassieke lantaarns plaatste. Dankzij de verbeterde situatie qua verlichting ligt de haven sinds de winter van 2007 / 2008 helemaal vol met schepen. Dankzij de sterke stroming – het water wordt rondgepompt – lag er zelfs tijdens de winter van 2009 / 2010 geen ijs in de Haagse Singelsgracht.

Het beheer van de haven is vanaf het najaar van 2005 in handen van ‘de Ooievaart’. De Ooievaart probeert de sfeer in dit gebied nog verder te verhogen. Dat wordt gedaan vanuit het havenkantoor. De haven is aangekleed met planten en bloemen. Sinds 2006 ligt er een ‘Hagenaar’ in de haven. Dit type vrachtschip is honderd jaar gelden speciaal ontworpen om de Wagenbrug te kunnen passeren. De voorganger van de huidige Wagenbrug kon slechts gepasseerd worden door schepen die niet hoger waren dan 2 meter 40 en niet breder dan 4 meter 15. Deze speciale vrachtschepen konden 100 ton materiaal vervoeren en brachten vooral bakstenen naar de stad die gebruikt werden bij de bouw van nieuwe wijken als de Schilderswijk, de Archipelbuurt, Benoordenhout en Bezuidenhout. Het is de bedoeling dat ‘de Hagenaar’ gebruikt gaat worden voor vergaderingen, ‘High Tea’ en educatieve doeleinden.

Bomans

2 maart 2013 werd bij Bierkade 2 herdacht dat daar in 1913 Godfried Bomans werd geboren. Bomans is na zeven maanden met zijn ouders naar Haarlem verhuisd, maar kwam nog vaak in Den Haag. Het prachtige huis is 70 jaar na de geboorte van Bomans afgebroken. De gedenksteen kwam op het huidige gebouw. In 2013 is het ook honderd jaar geleden dat Simon Carmiggelt werd geboren. Dat was op de Loonsduinsekade 206, het gebouw is afgebroken in de jaren ’80. Bovendien werd 150 jaar geleden Louis Couperus in Den Haag geboren. Zijn geboortehuis aan de Noord Singelsgracht (Mauritskade)  staat er gelukkig nog.

Adres

Bierkade
2512 AB gravenha

Telefoonnummer

070-4451869

Facilities

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0