Koninklijk thuis

Griekse Romeinen De oorsprong van empire

Rome in huis Keizerlijk voor iedereen

Het Witte Huis Paleis voor de president

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Nog geen reacties

Koninklijk thuis

Introduction

Griekse Romeinen

Kun je met stijl en smaak een oorlog winnen? Waarschijnlijk niet. Maar de overwinnaars er uiteindelijk mee overwinnen door hen te vangen in het net van je eigen cultuur, dát kan wel. Kijk maar naar de oude Grieken. Onder de voet gelopen door de Romeinen in de tweede eeuw voor Christus, zowel in hun moederland als in de Griekse steden rond de oostelijke oevers van de Middellandse Zee, hebben zij door export van hun kennis en vaardigheden naar Rome, de cultuur aldaar diepgaand beïnvloed. De Romeinse dichter Juvenalis heeft er negentienhonderd jaar geleden in een schimpdicht luid en duidelijk over geklaagd. Het tij was evenwel allang niet meer te keren. Op dat moment lieten de Romeinen zich al bijna driehonderd jaar verleiden door Griekse architectuur, ambachtelijk vakmanschap, wetenschappelijke kennis, en zelfs de taal. Wie mee wilde tellen, sprak Grieks, las Griekse dichters, verzamelde Griekse kunst, at van Griekse borden en had Griekse slaven om de puntjes op de 'i' te zetten. De scherpslijpers die daar tegen waren, vormden een minderheid. De stijl van het Romeinse Keizerrijk was in wezen Grieks. Het is deze keizerlijke mengelmoes van Grieks en Romeins waar de empirestijl van de vroege negentiende eeuw direct op teruggreep.

Rome in huis

In het keizerrijk van Napoleon (1804-1815) kregen de Romeinse elementen van de mengcultuur van de Klassieke Oudheid juist hernieuwde nadruk. Dankzij die empirestijl heeft de self-made keizer weliswaar geen veldslag of oorlog gewonnen, maar wel heel Europa stilistisch onder één noemer gebracht. Vriend en vijand vonden het Oudheid-geïnspireerde en zogenaamd Romeinse design prachtig. En iedereen nam het over, ook de betere burgerij. Misschien juist omdat het voornamelijk design was. Doordat de oorlogen de schatkisten leegzogen, en het keizerrijk maar kort duurde, is er in die tijd nauwelijks iets gebouwd, al werd er het nodige ontworpen. Maar kleding, sieraden, meubels, serviezen, klokken, tapijten – dat alles was niet aan te slepen. Napoleons broers en zusters brachten de stijl mee naar de landen waar ze op de troon werden gezet. Lodewijk Napoleon verbouwde als koning van Holland het stadhuis op de Dam tot koninklijk paleis, en liet het door Franse én lokale vaklui volledig nieuw inrichten. Zijn zuster in Napels deed hetzelfde – zo mooi, dat de rechtmatige koning bij terugkomst verzuchtte dat de bezetting wel iets langer had mogen duren: dan waren zijn paleizen af geweest. De empirestijl kwam overal, tot in Engeland, Zweden, Oostenrijk en Rusland, waar nota bene de tegenstanders heersten die Napoleon uiteindelijk hebben verslagen. Het sprong zelfs over naar Amerika, waar burgers hun huis ermee inrichtten. De Blue Room in het Witte huis staat nog steeds vol met authentiek Frans empire-meubilair. Ook later vond de stijl nog serieuze navolging: uiteraard onder Napoleon III (1853-1870) in Frankrijk, en in onze eeuw bij de kroning van keizer Bokassa I (1976-1979) in Centraal Afrika.

Het Witte Huis

De empirestijl vond gretig aftrek in zowel de jonge Verenigde Staten als Rusland. Architecten, meubelmakers en juweliers sprongen in op de vraag en zonden hun ontwerpen de wereld rond. Één van hen was de Ier James Hoban, die werkzaam was langs de oostkust van de nog prille Amerikaanse Republiek. Daar ontmoette hij George Washington, die met hem sprak over de noodzaak van een nieuwe presidentiële woning. Hoban diende zijn ontwerp in en kreeg de opdracht toegewezen. De bouw begon in 1792 en acht jaar later kon de toenmalige president John Adams zijn intrek nemen. Tijdens de Brits-Amerikaanse Oorlog (1812-1815) zetten Britse troepen het pand in lichterlaaie. Hoban mocht opnieuw aantreden om na afloop van de oorlog de renovaties te leiden. De empirestijl was destijds nog op zijn hoogtepunt, en Hoban koos ervoor om het consequent door te voeren in de belangrijkste suites van het Witte Huis. De voornaamste kamers voor recepties en ontvangsten - de Red Room, de Green Room en de Blue Room - zijn onmiskenbaar empire. Ze staan vol verwijzingen naar de Romeinse Oudheid, van klokken tot behang. Dat de oorspronkelijke empirestijl van het Witte Huis nog steeds te bewonderen is, hebben we overigens te danken aan de First Ladies Jacqueline Kennedy en Pat Nixon. Beide dames zetten zich in voor het historisch verantwoorde herstel van het Witte Huis na de hardhandige verbouwingswerkzaamheden onder president Truman. Met als resultaat een republikeinse ambtswoning waar Napoleon zich thuis zou voelen.

Circa:
Nee

Adres

Nederland

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0