‘Easy to love…’ van Karin van Pinxteren

Walter van Teeffelen – donderdag 24 mei 2018, 07:45 uur

In de Twelve Twelve Gallery in de Prinsestraat is de tentoonstelling ‘Easy to love…’ van Karin van Pinxteren te zien. Diverse ellips-achtige vormen met uitsteeksels waarop woorden staan die tezamen een zin vormen. Een roulettetafel en twee rozetten, ook met teksten. Een viertal gedichten hangend aan rode draden.

Het heeft wel een bepaalde elegantie, alles bij elkaar. Rank en slank, met een diepere inhoud. Een ellips, een ovalen vorm, zie je ook vaak terug in gezichten (niet altijd). Hoe is ze tot deze vorm gekomen?

Ik spreek Karin van Pinxteren in de galerie in het bijzijn van galeriehoudster Silvia Bakker.

Een Pyreneeën boek

Ze maakte een eerste schetsje met ellipsvormen in 2003, zegt ze. Het was een soort carrousel met ovalen opening die rond liep, een soort theatertje. Het jaar daarvoor, in 2002, was met vakantie in de Pyreneeën geweest. In een tweedehandsboekhandel aan het Hinthamereinde in Den Bosch viel haar oog op een boek over de Pyreneeën, ‘Een Pyreneeën boek’, een boek van de Duitse Schrijver Kurt Tucholsky uit 1927, vertaald door Ernst van Altena. Toen ze het ging lezen vond ze het boeiend. “Het was een essayistisch reisverhaal. Het boek ging niet over het landschap, maar over mensen. Ik vond het fascinerend. Tucholsky zag het nazisme groeien en vluchtte naar Zweden. Hij voorzag al wat er ging gebeuren.”

Dennenboom

Het boek verscheen oorspronkelijk onder Tucholsky’s pseudoniem, Peter Panter. Ze vond het in 2005 via internet bij een antiquariaat in Tel Aviv en bestelde het. Toen het boek per post arriveerde en ze het opende zag ze dat het boek was geïllustreerd met foto’s, waaronder een afbeelding die wel heel dicht bij het werk kwam waarop ze op dat moment mee bezig was. Bij de foto van een aantal bomen met de ondertitel ‘Gewinnung von Harz in der Gegend von Bordeaux’ waren dennenbomen aan de onderkant van hun bast geschild in de vorm van ellipsen om hars te winnen. En met die vorm was ze nu net mee bezig in een gast-atelier van ZIN in Vught, een ruimte van de Fraters van Tilburg aan de Boxtelseweg.

“Ik kreeg een rilling. Dat was wel heel sterk. Maar ik geloof in toeval” zegt Karin. Op basis van bovengenoemd schetsje maakte Karin intuïtief de installatie Kurt’s Zimmer, de kamer van Kurt (Tucholsky) een soort kijkkast in de vorm van een caroussel met een ritmisch patroon van uitgesneden ellipsen.

Kamp Vught

Het project kreeg nog een extra lading omdat het atelier zich bevond in de nabijheid van Kamp Vught, het voormalige Konzentrationslager Herzogenbusch, een van de drie Duitse concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Pal ernaast bevindt zich de extra beveiligde penitentiaire inrichting voor zware gevallen, beide met hetzelfde parkeerterrein.

“Mijn onderbewustzijn ging spelen” zegt ze. Kurt Tucholsky ging ten onder aan het kwaad, hij heeft zichzelf in 1935 omgebracht. Zoiets mag nooit meer gebeuren. In die tijd kwam ook ‘Big Brother’ op. Ik maakte een speciale vloer die van iedereen en niemand was. Die ruimte moest leeg blijven, fungeren als denkruimte. In het midden draaide een lamp als in een vuurtoren. Maarten van Vleuten componeerde een speciale wals die iedere 7,5 minuut speelde.

Van buiten kun je naar binnen kijken en van binnen naar buiten. “Als je dat laatste deed zag je de ander als het ware ingelijst, in een ovaal, je zag een unieke persoon. Diverse mensen hebben over de installatie geschreven. Theo Ploeg, journalist en socioloog, schreef er een aantal jaren later over met het idee dat het over machtsrelaties ging. Ik besefte dat toen niet. Ik houd niet van macht. Ik houd van gelijkheid.”

Zwaartekracht

De zwaartekracht speelt en grote rol voor Karin van Pinxteren. “De zwaartekracht zorgt ervoor dat mensen gebonden zijn aan de aarde. Ze willen ruimte bezitten, als je de beschikbare ruimte in ogenschouw neemt en het aantal mensen, dan is er voor iedere persoon weinig ruimte beschikbaar. Alle emoties zitten tot twee meter hoogte. Met mijn kunst wil ik iets tegen die zwaartekracht doen, die zwaartekracht ontstijgen. Een van de werken die op de tentoonstelling hangt, heet dan ook ‘Onbekend atmosferisch effect’. Dat wordt niet ontdekt op de radar. Het gaat om menselijke inzichten, om datgene wat de mens uniek maakt: zijn denken, het beschouwen.”

Het maakproces gaat bij Karin van Pinxteren heel langzaam. “Mijn onderwerpen groeien als het ware. Veel valt af, af en toe blijft er iets over. Zo’n onderwerp was het begrip ‘vertrouwen’. Daar is veel uitgekomen, de hele Kurt’s Zimmer installatie.” Een sleutelwerk in de zin van een kantelwerk zegt ze niet echt te hebben, maar er is een werk dat er wel bij in de buurt komt. Dat is ‘Paper is as Cosmic as the Universe #4’, twee rozetten. Een rozet kun je op je jas spelden. Dat gebeurt bij sommige sporten als je een prijs hebt gewonnen. In dit geval staat er een tekst op, van Tucholsky. We lopen er naar toe. Ik lees op het linker rozet “Ich kann genau das Auge sehen”. En op de steel “Het is de oogopslag”. En op het rechter “Das Auge versteht nicht” en daaronder “Die het dier menselijk maakt”. Een dialoog met Tucholsky.

Menselijkheid

Daar gaat het dus om: menselijkheid. Maar mensen blijven altijd aparte wezens, niemand is hetzelfde. Het blijkt een van haar thema’s te zijn: de onmogelijkheid om samen te vallen met de ander. Het probleem wordt groter als het voor sommige mensen al moeilijk is om samen te vallen met zichzelf.

Karin komt uit Den Bosch, de stad van Jeroen Bosch. Ze voelt zich door hem geïnspireerd. “Hij behandelt het goed en kwaad van het leven. Dat doet hij op een fascinerende manier. Het is alsof hij het absurde van het leven ontdekt. Je ziet hoe hij er de vinger achter krijgt en het is nog steeds hetzelfde.”

Een lichte kwinkslag

Tot slot: waar gaat het met haar kunst naar toe? “Veel van mijn kunst is heel ernstig. De laatste tijd heb ik de neiging iets frivools toe te laten. Er komt meer spel en humor in. Dat motiveert. In plaats van ernst een lichte kwinkslag.”

Afbeeldingen

1) Gedicht in Casino, 2018 – foto Peter Cox, 2) Onbekend Atmosferisch Effect # 3, 2018 - foto Peter Cox, 3) Onbekend Atmosferisch Effect # 2, 2018 - foto Peter Cox, 4) Onbekend Atmosferisch Effect # 1, 2018 - foto Peter Cox, 5) Filosofische handspiegel, 2017 – foto Peter Cox, 6) Waterpas is een streven, 2017 – foto Peter Cox, 7) Paper is as Cosmic as the Universe, 1927-2017 – foto Peter Cox, 8) Your Witness, 2017 – foto Peter Cox, 9) In Chelva en ernaast, week 3, 2017 – foto Peter Cox, 10) Slow Paris # door vitrage, 2017 – foto Peter Cox, 11) Paper is as Cosmic as the universe, performance Code Rood, 2013, 12) Easy to love…, foto, 2011, 13) Easy to love but hard to live with, video, 2011, 14) Kurt’s Zimmer, 2016 – foto Peter Cox