#kerkverhalen: DEMOCRATIE

In een aantal buitenlanden zijn anti-democratische regeringsleiders op democratische wijze gekozen. In eigen land wordt de parlementaire besluitvorming kritisch begeleid door soms onparlementaire demonstraties. Van het beste model is democratie in onze dagen eventjes gedevalueerd tot het minst slechte.

Toch even doorvragen: zijn religies een toonbeeld van democratie? Hebben alle gelovigen gelijke invloed op de besluitvorming?

Dat valt zwaar tegen. Nogal wat religies zijn ongegeneerd verticaal gestructureerd, op het dictatoriale af. De uitspraken van leiders voorkomen de inspraak van gelovigen. Er zijn altijd teksten en geloofsovertuigingen te vinden of te verbuigen die deze praktijk legitimeren.

Nogal eens weerspiegelen de religieuze organisaties – ongewild of gewild – een seculier model voor de machtsverhoudingen. Ook dan ontbreekt het niet aan religieuze rechtvaardigingen, alsof gezagsverhoudingen in religies toch uit ander hout zijn gesneden.

Het kan natuurlijk ook voorkomen dat politieke structuren de religieuze weerspiegelen. Vooral als de theocratie de democratie vervangt, is daar een goede kans op. Dan zwaaien politieke leiders met heilige boeken, zoals deze week gebeurde in Bolivia.

Is de religie dan toch in zonde ontvangen en geboren? Of is er ergens nog enige hoop?

Er zijn religieuze groepen die alle hiërarchie vermijden en voor een horizontale organisatievorm kiezen. Vooral nieuwe religieuze bewegingen proberen dat.

Maar ook dan doet de verticale verleiding zich na verloop van tijd gelden, tegen alle voornemens en fraaie principes in. Iedereen blijft als elkaars broeder of zuster mooi gelijk, maar sommige broeders (en soms een enkele zuster) blijken dan toch ineens meer gelijk dan anderen. Vervolgens wordt hiërarchie genormaliseerd, inbegrepen een beroep op religieuze teksten of argumenten. De gezagsdragers gaan zich dan ook anders kleden.

En toch… Wie diep graaft in religieuze waarden, kan tekenen van kwetsbaarheid en compassie op het spoor komen. Als er ook nog besef is van de gelijkheid van alle mensen, want allemaal schepsels van dezelfde scheppergod, dan ontstaat er toch enige kans op een soort ideale democratie. Wordt dan ook nog eens gezegd dat iedereen de ander dient en er niet voor terug moet schrikken de minste te zijn, dan ligt alweer wat meer klaar voor een geslaagde democratisering.

Maar helaas, vaak is het hopen tegen beter weten in…

Afbeelding van Kamagurka in de Groene Amsterdammer 

https://www.andredroogers.nl/democratie/

Reageren