Stadswerkhuis (Dr. Sarphatihuis)

Stadswerkhuis. Enorm blokvormig complex met vier binnenplaatsen (1779-1782 door Abraham van der Hart). Voorgevel met trapsgewijs uitspringende risalieten, waarvan de voorste met gebeeldhouwd fronton; hoekblokken, deur en zijvensters in geblokte omlijstingen. Lange erfmuur met steunberen en poortjes aan de Nieuwe Kerkstraat.

Het voorm. Nieuwe Werkhuis (Roetersstraat 2) kwam tussen 1779 en 1782 tot stand naar ontwerp van Abraham van der Hart. Als voortzetting van het Rasphuis voor mannen en het Spinhuis voor vrouwen werden hier zwervers, alcoholisten en bedelaars gehuisvest en tewerkgesteld. Het forse complex in sobere classicistische stijl bestaat uit vier drielaagse vleugels om een - oorspronkelijk in vieren gedeelde - binnenplaats met middenpaviljoen. Het middendeel van de trapsgewijs verspringende voorgevel wordt bekroond door een fronton met beeldhouwwerk van Anthonie Ziesenis, voorstellende de stedenmaagd omringd door Nijverheid en een figuur die Luiheid en Losbandigheid bestrijdt. De ingangspartij en de flankerende vensters hebben een omlijsting met natuurstenen blokken. De vensters op de verdieping erboven zijn voorzien van frontons. In 1971-'78 is het complex gerenoveerd en ingericht als verpleeghuis (dr. Sarphatihuis). Ter plaatse van de vroegere binnenplaats is in 1998-'99 één grote overdekte binnentuin ontstaan.