J. Greshoff-prijs 2014 voor boek over Couperus van Bas Heijne

Afgelopen zondag ontving Bas Heijne de J. Greshoff-prijs voor zijn boek Angst en Schoonheid. Louis Couperus, de mystiek der zichtbare dingen. In het Haags Theater aan het Spui sprak Ivo van Hove, regisseur en directeur van Toneelgroep Amsterdam, Heijne via het scherm toe.

Van Hove: ‘Toneelgroep Amsterdam brengt in 2015 werk van Couperus op de planken. Couperus’ werk is ook in deze tijd zeer actueel. Bas Heijne brengt dat in zijn boek uitstekend naar voren.’

Het juryrapport:

‘In Angst en schoonheid overschrijdt Bas Heijne alle traditionele genregrenzen. Het boek is geen biografie van Louis Couperus, geen analyse van diens romans of van een tijdperk, en ook geen zelfportret van een lezer. Het persoonlijke essay van Heijne is al die dingen tegelijk, en daarnaast een openlijke poging om zijn lezers namens Couperus te verleiden en voor diens werk te winnen.

Zo is angst en schoonheid een ontmoeting tussen een bevlogen lezer, een auteur en een oeuvre. Een intieme ontmoeting ook, tussen een criticus en zijn ‘denkbeeldige vriend’. Uit alles blijkt dat dit een vriendschap is die heel ver teruggaat.

Soepeltjes bewegend door het oeuvre, het leven en de persoonlijke ontwikkeling, laat Heijne zien wat het betekent ‘wanneer je geen kleine, maar een grote ziel wil zijn’, en waar het ongemak vandaan komt dat zijn Couperus zijn lezers soms bezorgt.’

Mary Kemperink in een Essay in het Jaarboek 2014 van de Jan Campert Stichting

 ‘Bas Heijne is een ervaren Couperuslezer. Hij leest hem al bijna dertig jaar en in die jaren is hij door en door vertrouwd geraakt met zijn werk. Meer dan dat. Hij kent en begrijpt Couperus, voor zover iemand deze zich voortdurend vermommende schrijver kan kennen en begrijpen. Het is de drang een ander te zijn, te spelen, die Couperus tot zo’n ongrijpbare persoonlijkheid maakte.

(..) Het is een betrokkenheid die uitstijgt boven het gedweep met de dandy Couperus in zijn roze carnavalspak. Fel haalt Heijne uit naar Couperus-bewonderaars die een ‘praalzieke tuthola’ van hem gemaakt hebben. Die oppervlakkige poederdons-Couperus heeft voor hem nooit bestaan; wel de denker, de zoeker, de worstelaar met het raadsel van ons bestaan. Couperus heeft diepte.’ (De Jan Campert stichting kent de tweejaarlijkse J. Gresshoff-prijs voor essays toe.)

Bas Heijne als reactie op de toekenning van de prijs. ‘Couperus bestreek het hele literaire terrein, beheerste alle literaire genres. Hij zag dat achter de kleine dingen van het leven de grote dingen schuilgaan. Voor dit publiek durf ik wel te zeggen: Couperus is de grootste auteur van Nederland. ‘

Tags

Reageren