Rotterdam in the picture | 175 jaar fotografie in Rotterdam

Het beeld dat we van Rotterdam hebben is voor een belangrijk deel bepaald door de foto’s van Rotterdam. Fotografen gaven Rotterdam een gezicht. Het Nederlands Fotomuseum heeft een overzichttentoonstelling bestaande uit 450 foto’s van 100 fotografen. Daarnaast draaien er films over het vooroorlogse Rotterdam.

Joop de Jong heeft de tentoonstelling samengesteld, samen met Frits Gierstberg. Hij leidt me rond in de tentoonstelling in opbouw, morgen (zaterdag 24 januari) moet het gereed zijn. Een tiental mensen is bezig met het ophangen en plakken van de foto’s en het invoegen van tekstbordjes. De Jong heeft zich even van hen los weten te rukken en zegt: ‘De foto’s zijn niet chronologisch of topografisch geordend. Er is een thematische groepering, op het gevoel gemaakt. Oud en nieuw loopt door elkaar. Het zijn kijkavonturen, belevenissen, je ziet stadslandschappen.’  

Stoomradarbootje

We maken een snel rondje. Ik zie de heipalen van wat het Groothandelsgebouw gaat worden, een foto van Kees Molkenboer uit 1950, de skyline van de Van Nelle Fabriek, het oudste fotoalbum – uit 1864 - met foto’s van Rotterdam van Gaston Braun. In dat jaar reisde deze Franse fotograaf uit de Elzas door Nederland en maakte voor de uitgeverij van zijn vader, Adolphe Braun et Cie, plaatjes van een nieuwe stad in opkomst.

We zien een cluster foto’s van de Rotterdamse haven, door de tijd heen, de tijd dat de haven nog vol met werklui was. En de oudste foto van Rotterdam, van de Engelsman John Sherrington, uit 1846, een stoomradarbootje deinend aan de kade van de Veerdam. De Jong: ‘Hij woonde twaalf jaar in Rotterdam.’

Een stereofoto uit 1856 van Francis Frith en even verderop stereofoto’s die je ziet door te kijken in twee kijkgaatjes, van Sara Lydia Stahl-Van Hoboken. De Jong: ‘Die stereofotografie geeft diepte aan een foto. Het is een soort toverlantaarn, het werkt hetzelfde als wanneer je met een 3D bril naar een film kijkt. Door de kruising van de blikken van je linkeroog en je rechteroog zie je op de voorgrond en op de achtergrond dingen gebeuren.’

Het bombardement van 15 mei 1940

Georg Perger legde, in opdracht van de Waterstaatsdienst,  de aanleg van de Nieuwe Waterweg, vast. Van Cornelis Vredenburgh zien we afbeeldingen uit 1914 van Belgische vluchtelingen in Rotterdam die gepubliceerd werden in het toen bekende blad ‘Het Leven’. Van Alphons den Besten, een Vlaamse schilder, zien we het standbeeld De Maagd van Nederland in autochroomtechniek.  Bijzonder: een reeks prachtige zwart wit foto’s van Rotterdamse straatgezichten van George Hendrik Breitner, die later in Amsterdam furore zou maken als schilder. De Jong: ‘Die foto’s zijn tien jaar geleden ontdekt. Het lijken wel Amsterdamse locaties als je er voor het eerst naar kijkt.’

Van Paul Schuitema, die samen met Piet de Zwart en Gerrit Kiljan de Nieuwe Fotografie en de Nieuwe Typografie op de kaart zette, foto’s van de Willemsbrug. Foto’s van De Hef van Germaine Krull. De Jong: ‘Zij was een Franse vriendin van Joris Ivens.’ Foto’s net na het bombardement van 15 mei 1940, van een aantal fotografen , onder andere Alphons Hustinx en Eva Besnyö.  Besnyö verontschuldigde zich later voor de esthetische aanpak van haar foto’s.

Beelden van Carel van Hees van de Rotterdamse jeugd in uitgaansgelegenheden, Pieter van der Meer met mooie portretten van beroemde filmmakers die een bezoek brachten aan Film International en beroemde dichters die voorlazen op Poetry International. Foto’s van de bekende Rotterdammers Peter Martens en Wally Elenbaas en van recente datum van Ruud Sies van de bouw van De Rotterdam . Lewis Hine, die spectaculaire foto’s van de bouw van het Empire State Building in New York maakte, was zijn inspiratiebron.

Stijlcodes

En zo kunnen we doorgaan. Joop de Jong is inmiddels weer druk bezig met de inrichting. Laten we nog even noemen de kleurkalender Rotterdam Panorama die begon in  1993 en doorloopt tot op heden en de Stijlcodes van Ari Versluis & Ellie Uyttenbroek en, in een vitrine, een grote collectie fotoboeken over Rotterdam.

Niet eerder was er over Rotterdam een tentoonstelling die zo’n breed beeld geeft van  de stad. De foto’s komen uit de collectie van het Nederlands Fotomuseum en verder uit het Stadsarchief Rotterdam, Het Koninklijk Huis archief, Het Spoorwegmuseum, Maria Austria Instituut, Museum Rotterdam, bedrijfshistorisch archief Nationale Nederlanden en Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden.

Rotterdam in the Picture | 175 jaar fotografie in Rotterdam, 24 januari – 17 mei 2015.

Datum:
24 januari 2015 / 17 mei 2015
Points of interest:

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0